Gig ekonomisi, geçici ve serbest çalışma seklinde kalıcı olmayan iş piyasası olarak adlandırılmaktadır. Tam zamanlı ve kalıcı olan geleneksel iş modellerinden farklı olan gig ekonomisinin en ayırt edici özelliklerinden biri, bu alanda çalışan kişilerin temsil ettikleri şirketlere bağlı olmadan, bağımsız bir çalışan olmalarıdır. 2020 yılında ortaya çıkan ve dünyada pandemi ilan edilmesine sebep olan corona virüsü salgını ile gig ekonomisinin önemi daha da artmıştır. Hem işletmeler hem de çalışanlar için çalışma şartlarının değişmesi, kısa süreli çalışma, uzaktan çalışma sistemleri ile birlikte işletmelerin ve bireylerin yeni strateji arayışları olmuş ve bu durum gig ekonomisinin cazibesini arttırmıştır.
Gig ekonomisinin en iyi örneklerinin başında Uber ve BlaBlaCar gibi ulaşım tabanlı hizmetler gelmektedir. Günümüzde ise farklı sektörlerin gig ekonomisine dahil olduğu görülmektedir. Havacılık sektörü de gig ekonomisi sektörleri arasında yer almaya başlamıştır. Sektörün gig ekonomisine dahil olup olamayacağı tartışılsa da bazı işletmeler sektördeki yerini almıştır. Sektörde özellikle uçuş ekibinin Gig ekonomisinde yer almaya başlamasıyla, küresel veri tabanı üzerinden pilot ve kabin ekibi gereksinimleri karşılanmaya başlanmıştır.
Havacılık sektörü, özellikle uçakların maliyetinin yüksek olması sebebiyle sermaye yoğun sektör olarak kabul edilmektedir. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte maliyet unsurları belirgin olarak düşmeye başlamıştır. Sektörde maliyetlerin düşürülmesi oldukça önemli bir konudur. Havacılık sektöründe maliyet unsurlarından biri olan insan kaynağının sağlanması, yönetilmesi, eğitimi konusu, gelişmekte olan gig ekonomisi ile mümkün olacağı düşünülmektedir. Gig ekonomisinin esnek çalışma saatleri, çalışanların işlerine motive olmaları, hata oranının en aza indirilmesini mümkün kılmaktadır ve bu durum havacılık sektörü için oldukça önemlidir.
Geçici olarak nitelikli uçak mürettebatı işgücü hizmeti, nitelikli hava mürettebatı ve uçuş operatörleri aslında dijital pazarlarda mevcuttur. Ajans veya hizmet sağlayıcısı, hüküm ve koşullarında genellikle bir operatör ve uçak mürettebatı arasında yalnızca çevrimiçi reklamcılık, tanıtım ve eşleştirme platformu olarak hareket ettiğini açıkça belirtir. Hizmet sözleşmesi ve tüm sorumluluklar ve yükümlülükler, talep üzerine sağlayıcı tarafından sağlanan hizmetler için hiçbir “beyan, garanti veya sorumluluk” olmadan, operatör ve uçak mürettebatı arasında doğrudan kalır. Şirketin iş modeli, mevcut personelin uygun olmadığı yeni, az hizmet verilen veya zorlu pazarlar için pilotların gerekli olduğu durumlarda veya tam zamanlı bir pilot kiralamanın mantıklı olmayabileceği kısa vadeli acil durum görevlerinde müşterilerin risklerini azaltmalarına olanak tanır. Gig ekonomisinde yerini alan havacılık sektöründe hizmet veren işletmeler aşağıda açıklanmıştır.
HeliSpeed: Dünya Çapında Profesyonel Havacılık Hizmetleri olarak faaliyetlerini yürüten HeliSpeed, 2009 yılında helikopter pilotlarının ve operatörlerinin birlikte çalışması için kurulmuştur. 2009 yılından itibaren profesyonel ve deneyimli pilot havuzunu oluşturmaya ve pilotlara ihtiyaç duyan operatörler ile buluşturmaya devam etmektedir.
Freelance Aircrew: İngiltere merkezli olan kuruluş, küresel veritabanı ile kısa sürede mürettebat gereksinimlerini karşılayan ve aynı zamanda işverenlere zaman, para ve emek tasarrufu sağlamaktadır. Üç deneyimli pilot tarafından kurulmuş olan Freelance Aircrew, kısa vadeli pilot bulma ve sözleşme yapma konusunda deneyimlerine sahiptir. Kuruluşundan itibaren her kıtadan ve neredeyse her uçak tipinden uçak mürettebatı aboneliği; havacılık işe alım pazarında bir numaralı yer olmayı hedeflemektedir.
Hullo Aircrew: Havacılık endüstrisinin serbest çalışan uçak mürettebatını operatörlerle buluşturmak için 2017 yılında kurulan İngiltere merkezli bir dijital pazardır. Uçak mürettebatının iş bulması, operatörlerin mürettebat ihtiyacını karşılaması ve bireyin eğitimden tasarruf etmesi amaçlayan kuruluş, basit yöntemlerle ve hızlı bir şekilde hizmet vermektedir.
Avibroker: Amerika Birleşik Devletleri merkezli olan Avibroker, pilotları ve uçuş görevlilerini bir veya daha fazla çağrı üzerine mürettebat üyesine ihtiyaç duyan şirketlere veya özel kullanıcılara bağlayan yenilikçi bir platformdur.
Highfly Aircraft Solutions: Polonya merkezli bir kuruluş olan Highfly Aircraft Solutions, pilot ihtiyacını karşılamak için kurulmuştur. Şirket, EASA lisanslı pilotlarıyla Avrupa ve Asya pazarına hizmet vermeyi amaçlamaktadır.
Havacılık sektörü HeliSpeed, Hullo Aircrew, Avibroker gibi kuruluşların faaliyetleri gig ekonomisinde yerini almıştır. Özellikle uçuş mürettebat ihtiyacını karşılamak için yapılan çalışmaların gelecekte diğer olası havacılık faaliyetlerinde uygulanması da mümkün görülmektedir. Küresel ölçekte, gig ekonomisi gelişmekte olan ülkeler de dahil olmak üzere tüm dünyadaki pazarlara girmiştir. Şirketler ve hükümetler istihdamı arttırmak için gig ekonomisine yatırım yapmaktadır. Alternatif olarak, teknolojideki gelişmeler gig ekonomisinin geleceğini şekillendirecek ve daha ucuz kaynaklara erişim ile birlikte keşfedilmemiş alanlar oluşturacaktır. Ancak 2020 yılında yaşanan pandemi süreci ile gig ekonomisinin daha da önem kazanacağı, şirketlerin ve bireylerin gig ekonomisinde yer alacağı söylenebilir.
Makalenin tamamı için tıklayınız. https://dergipark.org.tr/en/pub/jar/issue/52748/677117
Bir Cevap Yazın