“Bugün teknolojiyi satın almak yerine teknolojiyi üreterek kendi uçaklarımızı, kendi otomobillerimizi, kendi trenlerimizi yapmak zorunda olduğumuz açıkça ortadadır. Açık olan bir başka şey ise, lisans altında yapılanların bize faydasının olmadığıdır. Günümüz Türkiye’sinde bu hiç de zor değil; çünkü gerekli donanıma sahip insanımız ve olanaklarımız mevcuttur, tek ihtiyacımız organize olmuş, tam bağımsızlığı benimsemiş doğru iradedir.”
“Mustafa Kemal’in Uçakları” kitabından, İsmail YAVUZ
Çin’in Wuhan kentinde ortaya çıkan ve tüm dünyaya yayılan Corona Virüsü, ülkelerdeki ekonomiden sağlığa, eğitimden işsizliğe kadar birçok alanda olumsuzlukları getirirken birçok sektörü de kötü etkiledi. Bu sektörlerden biri de havacılık sektörüdür.
Havacılık sektörünün salgının olumsuz etkilerinden nasıl kurtulacağı, havacılık işletmelerinin faaliyetlerinin sürdürülebilirliğine ilişkin çalışmalar devam etmektedir. ICAO, IATA, FAA, ACI gibi birçok havacılık otoritesi salgının havacılık üzerindeki etkilerine ilişkin verileri yayınlamakta ve önerilerde bulunmaktadır.
Salgının devam ettiği Türkiye’de de havacılık sektörünün faaliyetleri, havacılık işletmelerinin uygulayacağı çıkış stratejileri önem kazanmaktadır. Aslında çıkış yolu bellidir. Çıkış yolu Türkiye Cumhuriyeti’dir. Çıkış yolu kendimizdedir. Bir dönem ülkemizde yapılan hatalara izin vermemek adına, tam da bu süreçte geçmişimize dönmemiz ve geçmişten ders alarak, geçmişteki önemli güçlü stratejilerimizi uygulamamız gerekmektedir. Bu makalede bu stratejilerin ne olduğuna değinmeden, havacılık sanayiinde yapılan en büyük hatalardan birini aktaracağım.
Türkiye Cumhuriyeti havacılık sanayisini bitiren Thornburg Raporu.
1948 ve 1950 yıllarında ‘American Standart Oil’ şirketi’nden Max Weston Thornburg’un, Graham Spry ve George Soule ile birlikte yaptıkları çalışmaları sonucunda ortaya çıkan bir rapordan bahsediyorum. Amerika’lılar tarafından hazırlanmış olan raporlar bizi neden ilgilendiriyor. Çünkü bu raporda ülkemizin ekonomisini ve havacılık sektörümüzü ilgilendiren birçok önemli kararlar alınmıştır.
1. Türkiye Nasıl Yükselir?
2. Türkiye’nin Bugünkü Ekonomik Durumunun Tenkidi
Çünkü bu rapora göre;
- Türkiye’nin ağır sanayi kurması gerekli değildir.
- Karabük Demir Çelik Fabrikası tasfiye edilmelidir.
- Türkiye uçak, makine, motor projelerini iptal etmeli, bu tür yatırımlara yönelmemelidir.
1948 ve 1950 yıllarında Türkiye’de yapılan bir hatanın bedeli havacılık sanayisine çok ağır olmuştur. Çünkü Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nde 1920 – 1950 yılları arasında kurulan uçak fabrikaları bugün bu rapor ile bilerek ya da bilmeyerek ortada yoktur. Bu fabrikalar şu şekildedir:
- Kayseri Uçak Fabrikası
- Eskişehir Uçak Tamirhanesi/Fabrikası
- Nuri Demirağ Uçak Fabrikası ve Uçuş Okulu
- Etimesgut Uçak Fabrikası
- Gazi Uçak Motor Fabrikası
Şimdi bu fabrikaları çoğu kişi unutmuş olmakla birlikte, çoğu kişi hiç bilmemektedir. Bugün ise ortaya çıkan ve hala etkisini devam ettiren bir virüs için çözüm stratejileri arıyoruz. Havacılık sektörü için neler yapılabilir, bunları bulmaya çalışıyoruz. Böyle bir virüste, tüm dünyada ekonomiler kötüye giderken, ülkemizin içinde bulunduğu önemli sektörlerden biri olarak havacılık sektörü çok güçlü olmalıdır. Ülkemiz güçlü bir şekilde yoluna devam etmek için çıkış yolunu yine kendi ülkesinde, kendi Türkiye’sinde ve kendi milletinde aramalıdır.
Yaşadıklarından ders almış bir millet olarak virüsün olumsuz etkilerinden bir an önce kurtulmalıyız. Virüsün olumsuzluklarını bir fırsat olarak görmeli ve yeni atılımlar yapmalıyız. Bu ülkede uçak fabrikalarının gerekliliği, yerli üretimin her aşamada ne kadar önemli olduğu ortadadır. Var olan giderler kuruşu kuruşuna incelendiğinde, havacılık sektöründe bağımsız olmadığımız çok açık bir şekilde ortadadır. Bu süreçte büyük adımlar atmalı, büyük atılımlar gerçekleştirmeliyiz. Her şeyden önemlisi kendi planlarımızı yapmalı, her anlamda şeffaf olmalı ve halkın desteğini almalıyız.
Bir Cevap Yazın